.webp)
Het recht op bescherming van tekeningen en modellen is momenteel vervat in de richtlijn inzake modellen, en de verordening inzake gemeenschapsmodellen. Deze teksten zijn ondertussen ruim twintig jaar oud zodat een modernisering in het licht van de digitalisering en innovatie noodzakelijk is. Meer bepaald bestaat het ‘design package’ uit een nieuwe richtlijn voor modellen op nationaal niveau, en een vernieuwde verordening voor het Uniemodel (momenteel nog “Gemeenschapsmodel” genoemd).
Wat is er veranderd? Wij overlopen samen met u de belangrijkste nieuwigheden hieronder.
1. Modernisering toepassingsgebied
Een eerste belangrijke vernieuwing is dat de wettelijke definities van een ‘model’ en een ‘voortbrengsel’ in lijn wordt gebracht met de digitale wereld. Tot nu toe was modelbescherming slechts mogelijk voor het uiterlijk van een fysiek voortbrengsel. Nu zal modelbescherming ook gelden voor digitale voorwerpen die enkel in niet-fysieke vorm bestaan.
Dit maakt dat bijvoorbeeld grafische (3D-)werken, grafische gebruikersinterfaces enz. beschermbaar zullen zijn via een modelregistratie.
2. Inbreuk kan nu ook digitaal
In lijn met de digitalisering zal het met de nieuwe regelgeving ook mogelijk zijn om zich te verzetten tegen digitale modelinbreuken. Zo zal het creëren, downloaden, kopiëren en delen of verspreiden van een drager of software waar het model zich bevindt, als inbreuk aangemerkt worden. Deze bepaling ziet hoofdzakelijk op inbreuken door 3D-printing.
3. Modernisering registratiemogelijkheden
Een volgende interessante wijziging is de uitbreiding van de registratiemogelijkheden van een model. Waar je voorheen een model slechts via een statische weergave kon registreren, wordt het in de nieuwe regelgeving ook mogelijk om bewegende beelden, transities en animatie te gebruiken. Hiermee kan de beschermingsomvang van een model nauwkeuriger worden weergegeven en zal dit het registratieproces ook sterk vereenvoudigen.
4. Meerdere gebruiksvoorwerpen in één modelaanvraag
Momenteel mogen in één modeldepot enkel modellen opgenomen worden voor gebruiksvoorwerpen die zich binnen dezelfde Locarno-klasse bevonden. Deze administratieve beperking vervalt met het hervormde modellenrecht en is een welgekomen vereenvoudiging in het registratieproces voor modelhouders.
5. Reparatieclausule
Verder komt er in de EU een uniforme regeling waarbij modelbescherming niet langer zal gelden voor reparatieonderdelen om een samengesteld product terug te herstellen. Dit was in de Benelux al zo geregeld, maar bepaalde lidstaten voorzagen wel nog in modelbescherming voor dergelijke onderdelen. Dit zal een belangrijke liberalisering in de markt voor reparatieonderdelen met zich meebrengen, wat in het bijzonder van belang is voor de auto-industrie.
Let wel: deze bepaling ziet enkel op onderdelen bedoeld zijn om een product te herstellen in zijn “oorspronkelijke staat” en dus hetzelfde uiterlijk hebben als het originele onderdeel. Accessoires of tuningonderdelen vallen hier dus buiten.
Verder zullen fabrikanten of verkopers van reparatieonderdelen een informatieverplichting naar consumenten moeten respecteren, waarbij zij worden geïnformeerd over de commerciële oorsprong en de identiteit van de fabrikant van de onderdelen. Op die manier weet de consument dat het niet om originele onderdelen gaat.
6. Gebruik van Ⓓ-teken
Een laatste interessante vernieuwing is dat het nieuwe modellenrecht nu uitdrukkelijk voorziet dat een geregistreerd model kan vergezeld gaan van een Ⓓ-teken en het registratienummer. Hiermee kan de modelhouder het publiek informeren (en waarschuwen) dat zijn model als zodanig geregistreerd en beschermd is.
7. Inwerkingtreding en conclusie
De verordening inzake het Uniemodel wordt van kracht op 1 mei 2025, en zal vanaf dan onmiddellijk van toepassing in de EU. De richtlijn, die geldt voo
r nationale modellen, is op 8 december 2024 in werking getreden en de lidstaten krijgen de tijd tot 9 december 2027 om dit om te zetten in nationale regelgeving.
De hervorming van het modellenrecht is een welgekomen en logische stap in het digitale tijdperk. De nieuwigheden die we in deze blog hebben besproken zijn maar een deel van het verhaal, maar het geeft wel een algemeen beeld dat deze hervorming het Europese modellenrecht enerzijds terug future proof maakt, en anderzijds sterk vereenvoudigt voor modelhouders.
Heeft u vragen over de registratie van uw tekening of model, en wat de impact van deze hervorming kan betekenen voor uw modellenportefeuille? Neem dan zeker contact op via ons contactformulier.