Copyright & software: aan wie behoort het auteursrecht op computerprogramma’s?

Wist je dat computerprogramma’s ook auteursrechtelijk worden beschermd? Daarvoor moet de software in kwestie aan bepaalde voorwaarden voldoen. De IP-experts van Mr. Franklin staan je met raad en daad bij en zorgen voor de waterdichte juridische bescherming voor jouw intellectuele eigendom.

Wat is copyright?

Copyright is een Engelse term die naar het auteursrecht verwijst. Zowel copyright als auteursrecht refereren naar het exclusief recht van de auteur om zijn intellectuele schepping te beschermen.

Zo kan de houder van het auteursrecht het aan iedereen verbieden om het auteursrechtelijk beschermd werk zonder zijn toestemming als auteur te gebruiken. Bovendien kan de auteur ook ingrijpen wanneer een derde zijn werk reproduceert, openbaar maakt of gebruikt met toestemming maar zonder de naamsvermelding van de auteur.

Wat zijn de voorwaarden voor auteursrecht (copyright) op software?

In België worden computerprogramma’s op vlak van auteursrechtelijke bescherming gelijkgesteld met werken van letterkunde. Deze gelijkstelling heeft tot gevolg dat software ook auteursrechtelijk wordt beschermd.

Concrete en originele uitdrukking

Opdat een intellectuele schepping auteursrechtelijke bescherming zou verkrijgen, moet deze intellectuele schepping een concrete en originele uitdrukking verkrijgen. Het is dan ook deze uitdrukking die beschermd wordt: een loutere gedachte bijvoorbeeld kan niet auteursrechtelijk worden beschermd.

Dezelfde voorwaarden gelden dan ook voor software. Bovendien wordt er slechts auteursrechtelijke bescherming geboden aan de uitdrukkingswijze (in welke vorm dan ook) van software voor zover deze uitdrukkingswijze de mogelijkheid biedt om de software in kwestie te reproduceren in verschillende computertalen, zoals de bron- en doelcode (source code en object code). Een uitdrukkingswijze van software wordt dus beschermd zodra de reproductie van deze uitdrukkingswijze de reproductie van software zelf met zich mee brengt.

Omdat enkel de uitdrukkingswijze beschermd wordt, kan er dus geen auteursrecht of copyright gelden op loutere ideeën en beginselen die de grondslag vormen van een computerprogramma. Ook procedures, werkwijzen en mathematische concepten op zich worden niet auteursrechtelijk beschermd.

Hoe ontstaat copyright protection?

Auteursrecht of copyright ontstaat automatisch, zonder dat de auteur enige formaliteiten moet invullen. Dit neemt niet weg dat er toch nog voorwaarden zijn voor het verkrijgen van auteursrechtelijke bescherming. Zoals boven uiteengezet moet het creatief werk origineel zijn en concrete uitwerking verkrijgen om auteursrechtelijk te kunnen worden beschermd.

Wat valt er onder begrip “software”?

Art. XI.294 van het Wetboek Economisch Recht bepaalt dat niet enkel computerprogramma’s auteursrechtelijk beschermd worden: ook het voorbereidende ontwerpmateriaal dat tot het vervaardigen van het programma leidt, valt onder het begrip software. Hierdoor worden dus ook bijvoorbeeld de vragenlijsten, analyses en organigrammen beschermd waarmee tijdens de ontwikkelingsfase van software gewerkt wordt. Voorwaarde is dan wel dat dit voorbereidende ontwerpmateriaal van die aard is dat het later tot een computerprogramma kan leiden.

Interface

Ook interfaces van een computerprogramma worden beschermd indien ze aan de gestelde beschermingsvoorwaarden voldoen. De interfaces van een programma zijn die onderdelen van een programma die een koppeling en wisselwerking tussen componenten van een computersysteem verzekeren: door deze interfaces kan er bijvoorbeeld een communicatie ontstaan tussen verschillende programma’s.

Een grafische gebruikersinterface daarentegen is louter een interactieve interface die communicatie mogelijk maakt tussen de software en de gebruiker. Denk maar aan allerlei zichtbare grafische elementen zoals vensters, kleuren en knopjes op het scherm. Deze interface is volgens het Hof van Justitie geen uitdrukkingswijze van de computerprogramma. Het neemt niet weg dat grafische interface alsnog de auteursrechtelijke bescherming kan genieten indien aan de voorwaarden van originaliteit en creativiteit voldaan is.

Welke rechten gelden er op software?

Het auteursrecht oftewel copyright omvat de morele rechten en de vermogensrechten.

Morele rechten van de auteur

Met morele auteursrechten verwijst men enerzijds naar een recht op erkenning van vaderschap van de auteur en anderzijds naar een recht op integriteit.

Het recht op erkenning van vaderschap houdt in dat de auteur zich op elk ogenblik naar buiten toe bekend kan maken als maker van een auteursrechtelijk beschermd computerprogramma. Zo kan de auteur verlangen dat zijn software (en alle exemplaren ervan) onder zijn naam verschijnt.

Het recht op integriteit geeft de auteur de mogelijkheid om zich te verzetten tegen iedere materiële wijziging die zonder zijn toestemming aan zijn auteursrechtelijk beschermde software wordt aangebracht.

Vermogensrechten

Zonder de toestemming van de auteur mag de software niet worden gereproduceerd, ongeacht op welke wijze en in welke vorm de reproductie zou plaatsvinden. De vermogensrechten geven auteurs de mogelijkheid om inkomsten te halen uit de exploitatie, reproductie of openbaarmaking van de door hen gecreëerde software.

Er bestaan weliswaar beperkingen op de vermogensrechten van de auteur: zo kan het de rechtmatige gebruiker van software op geen enkele manier (dus ook niet contractueel) verboden worden een reservekopie van het programma te maken, voor zover deze kopie noodzakelijk zou zijn om deze software te kunnen gebruiken. Bovendien is er ook geen toestemming van de auteur nodig voor de decompilatie (reverse engineering) van bestaande software indien deze decompilatie onder de door de wet bepaalde voorwaarden gebeurt.

Wie kan copyright op software claimen?

De auteur (maker) van software is degene die het copyright erop kan claimen. Concreet betekent dit dat degene die een auteursrechtelijk beschermde software tot stand brengt de auteur van dit programma is en dus alle copyrights verkrijgt (zowel de morele als vermogensrechten). Wanneer aan de totstandkoming van een computerprogramma door meerdere personen wordt gewerkt, kunnen meerdere mensen tegelijkertijd auteursrechten op dit programma genieten.

Wat met software die in opdracht gemaakt wordt?

Indien software door één of meerdere werknemers bij de uitoefening van hun taken of in opdracht van hun werkgever tot stand wordt gebracht, gaan alle vermogensrechten, die op de software in kwestie rusten, automatisch over op de werkgever (tenzij de werkgever en de de werknemers anders overeenkomen). Hetzelfde geldt wanneer een werknemer software creëert omdat zijn werkgever het vroeg, los van de taken die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomst.

De bovenstaande regeling geldt niet voor de statutaire zaakvoerder van een vennootschap die geen arbeidsovereenkomst heeft gesloten met de vennootschap. Wanneer een fysiek persoon dus als zaakvoerder of bestuurder van een vennootschap in de uitoefening van zijn mandaat een auteursrechtelijk beschermd computerprogramma tot stand brengt, geniet deze zaakvoerder of bestuurder dan ook het volledige copyright op de computerprogramma in kwestie.

Heb je ervoor gekozen om software voor jouw bedrijf door een externe (freelance) IT-er te laten ontwikkelen, let er dan goed op dat de auteursrechten dan ook in principe aan deze ontwikkelaar toebehoren.

Mr. Franklin, jouw IP-specialist

Mr. Franklin is een advocatenkantoor gespecialiseerd in de intellectuele eigendomsrechten. Als Mr. Franklin begeleiden we onze partners om hun intellectuele eigendom optimaal te beschermen en te verdedigen.

We hanteren een persoonlijke en duidelijke aanpak, tegen vaste prijzen. Bij het behandelen van juridische aspecten wordt er steeds rekening gehouden met jouw persoonlijke visie als ondernemer. Reeds 250+ ondernemingen gingen je voor: op deze pagina van onze website lees je over hun ervaringen met betrekking tot onze dienstverlening.

Ook hebben we ruime ervaring met andere intellectuele eigendomsrechten, zoals bijvoorbeeld merkenrecht of octrooirecht. We staan onze cliënten bij in de juridische omkadering van allerlei nieuwe technologieën en innovaties.

Bovendien bieden we ook juridische diensten rond informatiebeveiliging aan (zoals bijvoorbeeld de implementatie van ISO27001-norm). Het is dan ook alleen maar logisch dat we zelf de nieuwste technologieën ter bescherming van jouw gegevens gebruiken (denk bijvoorbeeld aan een end-to-end encrypted cloud of de blockchain-toepassingen). Zo ligt de focus van Mr. Franklin niet alleen op het juridische aspect van intellectuele eigendom, maar ook op de onderliggende technologie.

Contacteer ons

Benieuwd naar wat Mr. Franklin voor jouw onderneming kan betekenen? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie over onze diensten.

​Pieter Van Aerschot

+32 476 24 03 48

pieter@misterfranklin.be