Wanneer kan de houder van het auteursrecht schadevergoeding verkrijgen?

Als auteur wil je jouw creatief werk graag beschermen tegen namaak of het gebruik ervan zonder toestemming. Bovendien zou je het natuurlijk ook willen sanctioneren wanneer anderen op jouw creatieve inspanningen en bekendheid proberen mee te liften. Mr. Franklin legt uit op welke manieren je tegen zulke inbreuken kan optreden en hoe je als houder van het auteursrecht schadevergoeding kan verkrijgen.

Wat zijn auteursrechten?

Het auteursrecht beschermt jou als auteur tegen namaak, meer concreet tegen ieder gebruik van jouw werk zonder jouw toestemming. Als auteur kan je het bijvoorbeeld verhinderen dat iemand je werk openbaar maakt: daarvoor (en ook voor vele andere handelingen) moet iedereen jouw toestemming als auteur vragen.

Wanneer wordt een inbreuk gepleegd op auteursrechten?

Er is sprake van een inbreuk op auteursrechten wanneer iemand een auteursrechtelijk beschermd werk kopieert, reproduceert, verspreidt of openbaar maakt zonder jouw toestemming als auteur. Een werk is openbaar gemaakt wanneer het verspreid werd onder het publiek. Hieronder valt de verspreiding van fysieke materialen waarin het werk vervat is, maar ook de distributie van niet-materiële vorm, zoals bijvoorbeeld een uitzending op de televisie of het online plaatsen van een beschermd artikel.

Bovendien moet ieder gebruik van jouw werk gepaard gaan met de naamsvermelding van jou als auteur: gebeurt dit niet, dan pleegt de gebruiker ook een inbreuk op jouw auteursrecht. Ook is er sprake van een inbreuk wanneer een auteursrechtelijk beschermd werk beschadigd of gewijzigd wordt zonder dat de auteursrechthebbende hier toestemming voor heeft gegeven.

Hoe kan je als auteur optreden?

Een schending van de auteursrechten maakt een onrechtmatige daad uit. Het civiele recht biedt de houder van het auteursrecht dan ook verschillende mogelijkheden om de inbreuk te laten sanctioneren:

Stakingsvordering

Aangetekende brief sturen naar de inbreukmaker met het verzoek tot staking van de inbreuk. Indien de inbreukmaker op dit verzoek ingaat, kan de gerechtelijke procedure (en dus ook de proceskosten) worden vermeden.

Brengt de inbreukmaker geen gevolgen aan dit verzoek, dan kan je ervoor kiezen om een stakingsvordering in te stellen. In dit geval is er sprake van een vordering “zoals in kort geding”. Het voordeel van deze procedure is dat ze in principe sneller tot een uitspraak zal leiden. Bovendien dient degene die de vordering zoals in kort geding instelt ook niet de hoogdringendheid van zijn verzoek aan te tonen.

Let op: in het kader van een stakingsprocedure kan de rechter geen schadevergoeding toekennen aan de auteur of zijn rechthebbende. Ook kan de stakingsrechter geen overdracht of confiscatie van de inbreukmakende materialen bevelen.

Dwangsom

Spreekt de rechter een stakingsbevel uit, dan kan aan het niet naleven hiervan een dwangsom worden verbonden. Dit moet wel uitdrukkelijk door de eisende partij worden gevraagd. Gaat de rechter in op het verzoek om een dwangsom op te leggen, dan bepaalt hij zelf de modaliteiten, zoals het bedrag van de dwangsom en de termijn waarna de dwangsom kan verbeuren. Dit komt in de praktijk neer op het toekennen aan de veroordeelde inbreukmaker van een termijn om zich aan het stakingsbevel te conformeren.

Beslag inzake namaak

Wanneer je als auteur vermoedt dat een inbreuk op jouw auteursrechten gepleegd wordt, kan je een verzoekschrift tot beslag inzake namaak indienen bij de voorzitter van de bevoegde rechtbank. Dit is een eenzijdige procedure waarin de eisende partij (meestal de auteur of zijn rechthebbende) de voorzitter verzoekt om een deskundige aan te stellen, die vervolgens de inbreuk zal moeten vaststellen. Het voordeel van deze procedure is dat het beslag inzake namaak op zeer korte termijn - maximaal 8 dagen, maar soms zelfs minder dan 24 uur - kan worden toegekend.

Deze procedure heeft voornamelijk als doel om de inbreuk op het auteursrecht vast te stellen, maar ook om de oorsprong en de omvang van de inbreuk te situeren.

Kan ik als houder van het auteursrecht schadevergoeding verkrijgen voor de schending van mijn rechten?

Als houder van het auteursrecht kan je er ook voor kiezen om een procedure ten gronde tegen de inbreukmaker op te starten. Stelt de rechter een inbreuk op het auteursrecht vast, dan zal hij vooreerst bevelen dat die inbreuk stopgezet wordt. De auteur kan op zijn beurt niet enkel om de stopzetting van de inbreuk te verzoeken, maar ook van gelijkaardige handelingen. Op deze manier kan de auteursrechthebbende nieuwe inbreuken voorkomen. Het is dan wel belangrijk om het verzoek tot staking van de inbreuk ruim genoeg te formuleren, maar niet te ruim, zodat de inbreukmakende handeling zeker onder het bevel van staking zal vallen.

De auteurs wiens rechten worden geschonden kunnen in het kader van een procedure ten gronde ook schadevergoeding eisen voor de schade die ze hebben geleden. De schade als gevolg van een inbreuk op elk intellectueel eigendomsrecht (en dus ook auteursrecht) bestaat uit morele schade en materiële schade.

Morele schade ontstaat als gevolg van een inbreuk op de morele rechten van de auteur (zoals het vaderschapsrecht en het recht op eerbied van zijn werk). Zo kan een auteur schade lijden als gevolg van het feit dat zijn naam niet wordt vermeld op zijn auteursrechtelijk beschermd werk. Materiële schade omvat de gederfde winst (dit is de winst die de auteur heeft mislopen door het onrechtmatig gebruik van zijn werk) en het geleden verlies (zoals bijvoorbeeld de ontwaarding van het werk en de kosten van opsporing en onderzoek van de inbreuk).

Schadevergoeding krijgen kan een lastige zaak zijn. Vaak blijkt het moeilijk om de exacte omvang van de effectief geleden schade aan te tonen. Daarom kan de rechter vergoeding naar redelijkheid en billijkheid vaststellen op een forfaitair bedrag, rekening houdend met individuele omstandigheden van de zaak.

Schikking

Is er al een procedure ingesteld, dan kunnen de partijen alsnog op elk moment tot een schikking komen. Dit kan zelfs alvorens een procedure op te starten. Soms kiezen auteurs wiens rechten geschonden zijn voor een schikking, omdat de werkelijke proceskosten hoger kunnen komen liggen dan de schadevergoeding die door de rechter toegekend zou worden moest de procedure toch worden opgestart.

Word jij aangesproken wegens een (beweerde) inbreuk op auteursrechten?

Word je zelf aangesproken wegens een beweerde auteursrechtelijke inbreuk? Mr. Franklin verleent juridische bijstand bij deze en alle andere soorten procedures rond auteursrecht (stakingsvordering beslag inzake namaak, etc.). Waar mogelijk proberen we steeds een minnelijke regeling te bewerkstelligen.

Ook heeft Mr. Franklin een bijzondere expertise in het onderhandelen en opstellen van auteurscontracten in de meest diverse sectoren.

Mr. Franklin: jouw specialist in intellectuele eigendom

Mr. Franklin is een advocatenkantoor gespecialiseerd in intellectuele eigendomsrechten. Ons team heeft veel ervaring in allerlei procedures in het kader van auteursrechten.

Wij hebben een ruime ervaring in het voeren van gerechtelijke procedures in deze materie, zoals stakingsvorderingen, schadevergoedingsvorderingen, beslagen inzake namaak, enzovoort. In het kader van elke procedure staat het belang van jouw creatie voorop. Lees meer over de voordelen van het handhaving van jouw intellectuele eigendomsrechten op deze pagina.

Bovendien zorgen we niet enkel voor transparantie over jouw dossier, maar ook over de eraan verbonden kosten. Waar mogelijk werken we met vaste tarieven en all-in-one abonnementsformules, zodat je niet voor onaangename financiële verrassingen komt te staan.

Contacteer ons

Wil je een persoonlijk advies op maat over het juridisch aspect van je creatieve werk, aarzel dan niet om Mr. Franklin vrijblijvend te contacteren.

​Pieter Van Aerschot

+32 476 24 03 48

pieter@misterfranklin.be